Agenda

Een overzicht van activiteiten die te maken hebben met het land, de taal of de cultuur.
Lees verder...

Statistieken

Vandaag 74
Deze week 214
Deze maand 1154
Sinds 11-2008 798368

Over het Nederlands



 

 

Landen waar Nederlands gesproken wordt: Nederland, België, Frankrijk, Suriname, Nederlandse Antillen.
Het Nederlands is een officiële taal in: Nederland, België, Suriname, Nederlandse Antillen.
Aantal moedertaalsprekers Rond de 24 miljoen sprekers.
Alfabet: Latijns
Aantal letters in het alfabet: 26 (van A tot Z)
Regulering:
(Van spelling, etc.)
De Nederlandse Taalunie.
Classificatie:
(Taalfamilie)
Indo-Europees
-----> Germaans
-------> West-Germaans
------------>Nederfrankisch
-------------------> Nederlands
Nederlands is sterk verwant aan: Engels, Duits, Nedersaksisch, Fries, Limburgs, Schots, Jiddisch, Afrikaans.
Nederlands is in mindere mate ook verwant aan: Deens, Noors, Zweeds, IJslands, Faeroers, Gothisch.
Het Nederlands is een verre verwant van: Russisch, Frans, Grieks, Albanees, Iers, Perzisch, Hindi, Armeens en Litouws.

 

Inleiding
Het Nederlands is een Germaanse taal die door zo'n 24 miljoen mensen gesproken wordt in Nederland, België (Vlaanderen), Frankrijk (Frans Vlaanderen, rond Duinkerke en Rijsel), Suriname en de Nederlandse Antillen.
Het Standaardnederlands is gebaseerd op het Hollands, Vlaams, Zeeuws en Brabants. In tegenstelling tot veel andere landen is het niet de taal van de hoofdstad die de standaard werd. Het dialect van Amsterdam (de formele hoofdstad) én dat van Den Haag (waar de regering zetelt) wijken af van de norm en zijn stadsdialecten met een heel eigen karakter. Het Standaardnederlands wordt Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN) genoemd, een begrip dat niet geheel onomstreden is, omdat het suggereert dat mensen die een streektaal spreken dus onbeschaafd zijn. Haarlem staat bekend als de stad waar de spreekwijze van nature overeenkomt met het Standaardnederlands. De spellingsregels voor het Standaardnederlands zijn vastgelegd in de Woordenlijst Nederlandse Taal. Deze is opgesteld doorde Nederlandse Taalunie en wordt informeel Het Groene Boekje genoemd.

 

Latijns alfabetAlfabet, uitspraak en spelling
Het Nederlands wordt geschreven met de 26 letters van het Latijnse alfabet. De spelling en uitspraak van het Nederlands wijken op veel punten af van de spelling en uitspraak van verwante talen zoals het Engels en het Duits. De U in deze talen wordt in het Nederlands geschreven als OE. Een enkele U wordt meestal uitgesproken als in het Engelse luggage, de dubbele UU als de Duitse Ü. De G wordt hard en schrapend uitgesproken (tenzij er een N voor staat). Het Nederlands is rijk aan klinkers en bijzondere klinkercombinaties. De EU wordt uitgesproken als de Franse EU en de Duitse Ö. De IJ en de EI vertegenwoordigen dezelfde klank. Ook de AU en de OU worden hetzelfde uitgesproken. Vooral de klinkercombinatie UI is lastig voor mensen die Nederlands als tweede taal leren.
Lees meer over het alfabet....

 

Geschiedenis van het Nederlands
Het Nederlands is ontstaan uit het Oudnederfrankisch. De geschiedenis van het Nederlands wordt in drie perioden opgedeeld:
Oudnederlands (circa 500 - 1200 A.D.)
Middelnederlands (circa 1200 - 1500 A.D.)
Nieuwnederlands (circa 1500 A.D. - heden)
Oudnederlands: Slechts weinig is er overgebleven van de Oud-Nederlandse taal. Één zinnetje is echter beroemd geworden nadat een Vlaamse monnik die in Engeland verbleef dit in de kantlijn krabbelde om zijn pen uit te proberen: "Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu" (Hebben alle vogels een nestje begonnen behalve jij en ik, waar wachten wij nog op?). Dit korte gedichtje van rond het jaar 1100 wordt ten onrechte vaak genoemd als de oudste Nederlandse tekst. Er zijn echter nog veel oudere teksten, zoals de Wachtendonckse Psalmen, de Salische wet en mogelijk de runeninscriptie van Bergakker. Het Oudnederlands verschilt zoveel van het moderne Nederlands, dat het zonder woordenboek nauwelijks te begrijpen is.
Middelnederlands: Vanaf 1200 spreekt men van Middelnederlands. De taal uit deze periode begint al meer op het Nieuwnederlands te lijken. Het Nederlands was in deze periode nog niet gestandaardiseerd, verschillende auteurs spelden hun woorden op verschillende wijze. Vele teksten zijn er nog bekend uit deze periode, zoals het klaaglied Egidius Waer Bestu Bleven en Der Naturen Bloemen, de eerste Nederlandstalige encyclopedie. Met enige moeite zijn Middelnederlandse teksten te begrijpen voor moderne lezers.
Nieuwnederlands: Na de Reformatie werden pogingen gedaan een Standaardnederlands op te stellen. De spelling van de Statenbijbel was daarbij leidend. De basis van het Standaardnederlands waren de Hollandse, Vlaamse, Zeeuwse en Brabantse dialecten. Deze poging is echter niet succesvol geweest, deze spelling is niet gebleven.
Tijdens de gouden eeuw was Nederland een wereldtaal, het werd gesproken in Nieuw-Amsterdam (het huidige New-York), Suriname, de Antillen, Nederlands-Indië en Zuid-Afrika. Het Nederlands dat gesproken werd in Zuid-Afrika ontwikkelde zich in de loop der eeuwen op eigen wijze en onafhankelijk van het Nederlands in Nederland. Begin 20e eeuw waren de verschillen zo groot, dat men het Zuid-Afrikaans als een aparte taal is gaan beschouwen. In 1804 werd door Matthijs Siegenbeek de eerste officiële spelling van het Nederlands opgesteld. Hij bedacht o.a. de ij, ter vervanging van de y. Daarna heeft de officiële spelling van het Nederlands nog meerdere malen kleine wijzgingen ondergaan.

 

 

Taalfamilie
Taalkundigen delen talen in in taalfamilies. Net zoals bij biologische families kun je verwantschap tussen talen laten zien door het maken van een stamboom. Het Nederlands is een West-Germaanse taal, net zoals het Afrikaans, het Fries, het Engels, het Duits, het Nedersaksisch, het Limburgs, het Schots en het Jiddisch. Deze talen kun je beschouwen als de broers en zussen van het Nederlands. Zowel de woordenschat als de grammatica van deze talen hebben veel overeenkomsten met het Nederlands. Noord-Germaanse talen zoals het Deens, Noors, Zweeds en IJslands kun je beschouwen als de taalkundige neven en nichten van het Nederlands. De Germaanse talen behoren op hun beurt weer tot de grote taalfamilie van Indo-Europese talen. Andere taalgroepen binnen deze taalfamilie zijn de Keltische, Romaanse, Slavische, Indo-Iraanse, Baltische talen en het Grieks, Armeens en Albanees. Deze talen stammen allen af van een oertaal die zo'n 5000 - 7000 jaar geleden gesproken werd. Hoewel er grote verschillen bestaan tussen deze talen is de verwantschap nog te zien aan sommige veelvoorkomende woorden, zoals de getallen, lichaamsdelen, bamen van familieleden, namen van dieren en natuurlijke verschijnselen.

 

Het Duits vergeleken met andere Germaanse talen.

Nederlands Duits Engels Deens IJslands Gothisch
één eins one en / et einn ains
twee zwei two to tveir twai
drie drei three tre þrír threis
eerste erste first første fyrsti fruma
vader Vater father far faðir atta
moeder Mutter mother mor móðir aiþei
broer Bruder brother bror bróðir broþar
zus Schwester sister søster systir swistar
oog Auge eye øje auga augo
neus Nase nose næse nef -
hart Herz heart hjerte hjarta hairto
zon sonne sun solen sólin sauil

 

Het Nederlands vergeleken met andere Indo-Europese talen

Nederlands Spaans Latijn Grieks Russisch Iers Litouws Sanskriet
één unos unus oinos odin aon vienas eka
twee dos duo duo dva du dvau
drie tres tres treis tri trí trys trayah
eerste primero primus protos pervij prím pirmas pratamaha
vader padre pater pater otjets athair tevas pitar
moeder madre mater meter mat' máthair mótina matar
broer hermano frater phrater brat deartháir brolis prasar
zus hermana soror adelfi sestra deirfiúr sesuo sar
oog ojo oculus osse oko súil akis aksi
neus nariz nasus rhis nos shron nosis nasika
hart corazón cordis kardia serdtse croí sirdis hrudaya
zon sol sol helios solntse grian saule sura

 

 

 

WetenschapWetenschap
De wetenschappelijke studie van het Nederlands wordt Neerlandistiek genoemd. Bij de meeste universiteiten staat de opleiding bekend als Nederlandse Taal- en Letterkunde. Wie Neerlandistiek studeert verdiept zich in zowel de (historische) taalkunde als de letterkunde (literatuur) van het Nederlands. Met een studie Nederlandse Taal- en Letterkunde kun je aan het werk als bijvoorbeeld docent Nederlands in het voortgezet onderwijs of als redacteur bij een uitgeverij, krant of tijdschrift. Of je kunt wetenschappelijk onderzoek doen bij een universiteit of voor een letterkundige instelling zoals de Koninklijke Bibliotheek.
Een opleiding Nederlandse Taal- en Letterkunde kun je o.a. volgen aan de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam, Universiteit van Leiden, Radbouduniversiteit Nijmegen, Universiteit Gent, Universiteit Leuven, Universiteit Antwerpen en Universiteit Brussel.

 

 

 

 




© 2025 Harm Schoonekamp | contact | Talennet | sitemap.





Citaat van de dag

" Ik zie hoe de wereld langzaam steeds meer in een woestijn herschapen wordt, ik hoor steeds harder de aanrollende donder, die ook ons zal doden, ik voel het leed van miljoenen mensen en toch, als ik naar de hemel kijk, denk ik dat alles zich weer ten goede zal wenden, dat ook deze hardheid zal ophouden, dat er weer rust en vrede in de wereldorde zal komen. " - Anne Frank -
(1929-1945)

Mededelingen en snelkoppelingen

Heeft u een eigen website? Een link naar deze website wordt zeer gewaardeerd. Uw website kan eventueel ook bij ons in het linkoverzicht geplaatst worden.

Meer Germaanse talen bij Talennet

Engels, Duits, Zwitserduits, Nedersaksisch, Fries, Limburgs, Deens, Noors, Zweeds, Ijslands, Faeröers, Jiddisch en Zuid-Afrikaans.